Notatnik jest dziełem moich trzech heteronimów: Panów Anarchisty Łagodnego (AŁ), Cytryna (C) i Pani Liczby Mnogiej (LM);
Każde z nich prowadzi swoją sekcję:
Anarchista Łagodny – (polityka, państwo) - AŁ jest zwierzęciem politycznym par excellence, jego polityka obejmuje całą naturę.
Cytryn - (kamienie, zwierzęta, rośliny, natura) – C jest piękny i pełen radości, kocha na równi materię ożywioną i nieożywioną.
Liczba Mnoga – (struktura osobowości, tożsamość, maski) – LM jest amatorką psychologii, buddyzmu ZEN, kocha literaturę piękną.
Heteronimy maja swoich krytyków, a nawet prześmiewców.
Anarchista Łagodny jest krytykowany za brak integralności i konsekwencji, co zyskało mu przydomek Anarchista Leciwy. Zarzucają mu, że w przeszłości był w służbie państwa i dopiero poniewczasie odkrył inne powołanie. To, z kolei, podoba się Liczbie Mnogiej, która widzi w tym dowód na wieloosobowość człowieka.
Cytryn oskarżany jest o hipokryzję. Skromny miłośnik przyrody i wielbiciel kamieni polnych był podejrzany jak potajemnie odwiedza najlepszych jubilerów i zamawia u nich biżuterię z kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi. A w tym samym czasie pracuje nad konwencją zabraniająca wydobycia diamentów. Cytryn dostarcza dobry argument Liczbie Mnogiej.
Liczba Mnoga uchodzi za pogankę i dyletantkę, której koncepcja ludzkiego wnętrza nie ma nic wspólnego ani z religią, ani z nauką. Fanatycy religijni i naukowi chętnie spaliliby jej prace na stosie.
Troje heteronimów nie przejmuje się tymi komentarzami. Anarchista, Cytryn i Liczba skrzyknęli się w celu spisania tego cyklu notatek. Mimo różnych zainteresowań połączyło ich przekonanie o jedności, nietrwałości i nie hierarchiczności świata.
Dla tej Trójki najważniejszą normą etyczną jest „Nie zabijaj” żadnej istoty. Trójka kieruje się potrójną dewizą: Człowiek Natura Pokój.
Dla heteronimów ważna jest zabawa, fantazja, gra. Kenneth N. Waltz, wybitny teoretyk stosunków międzynarodowych, zaproponował grę w trójkącie: „Człowiek Państwo Wojna. To nie jest fantazja, tylko nauka o stosunkach międzynarodowych, rzeczywistość, Gramy w tę grę odkąd powstały państwowe organizmy: jej trzeci człon jest każdorazowym smutnym finałem. Moje heteronimy bawią się w pustce, ponieważ ludzkie gry są o zabijaniu. Ale nie chcą nikogo obrazić, ani nawet urazić, bo wiedzą, że wielu dobrych ludzi kieruje się szlachetnymi motywacjami wyrastającymi z wielowiekowej tradycji. Jednak dobre intencje, to nie to samo, co dobre konsekwencje.
Troje żonglerów to moje heteronimy, a może półheteronimy, jak Bernardo Soares, autor „Księgi niepokoju”, który był półheteronimem wielkiego Fernando Pessoa.**
Heteronim nie jest ani pseudonimem ani sobowtórem. To odrębne jestestwo.
Akuszer czyli ja, Przemysław Grudziński - „outlier”, odstający, potencjalnie uwierający ludzi mających inne poglądy - sam nie szukam sprzeczki. Polemizuję sam z sobą, unikam frontalnych konfrontacji i haterów, cenięi interesującą wymianę celnych argumentów i kompromis, staram się zrozumieć uwarunkowania i kontr-argumenty rozmówców. Heteronimy są bardziej radykalne, chociaż nie rewolucyjne, bardziej emocjonalne, tropią wszędzie fałsz i hipokryzję, otwarcie głoszą swoje kontrowersyjne poglądy, nie lękają się śmieszności i krytyki. Innymi słowy, akuszer heteronimów jest bardziej analitykiem, jego heteronimy spontanicznymi pamflecistami. Mimo dzielących nas różnic, heteronimy czerpały z moich tekstów i doświadczeń. To jednak one odpowiadają za wyrażone w notatniku opinie i błędy.
Moja książka „Rozpadające się światy. Człowiek i państwa w labiryncie rzeczywistości” (Poltext 2024) jest analityczna, a ten zbiór notatek trzech heteronimów „Człowiek Państwo Kamień” jest polemiczny i do przesady dydaktyczny.
Przemysław Grudziński (dalej P)
*Kenneth N. Waltz, „Człowiek Państwo Wojna. Analiza teoretyczna”, redakcja Jan Sadkiewicz, Universitas 2023.
**O naturze heteronimów więcej dowiesz się z notatek Liczby Mnogiej, które ukażą się w dalszych częściach Notatnika.